Người ta dùng các loại cá bản to như chép, mè, trôi, chắm..., con độ một cân, cân rưỡi mổ đằng lưng, bỏ ruột, để ráo nước, rồi xoa một lượt muối rang nổ vào bên trong cá:  Mắc khén, ớt tươi nướng, nghiền nát, hành tỏi, rau thơm rau ngò thái nhỏ, tất cả trộn đều nhồi vào bụng cá, để một lúc cho ngấm gia vị, khi cá cứng kẹp dọc con cá, nướng trên than hồng.

 

 

 Cá chín dậy mùi thơm rất riêng, rất độc đáo.

-  Người Thái còn có món gà luộc chấm chéo tắp (gan gà luộc chín trộn với gia vị, tiêu gừng, muối rang nghiền nát) và bát  cáy mọ. Cáy mọ (thịt gà tra đủ các thứ gia vị, gói lá nướng vùi tro), miếng ăn thơm mềm, béo ngậy mà không ngấy, nhâm nhi với rượu.

- Ngoài ra, người Thái còn các món côn trùng như trứng ong, trứng kiến (non tó, non ten);  nhộng sâu chít (đuổng khem)...

Đặc biệt người Thái thích món nướng: Nướng trực tiếp trên than hồng, gọi là chí; gói thức ăn vào lá vùi tro nướng gọi là pho;  bỏ vào ống tre nướng, gọi là lam v.v..

- Người Thái giản dị, không mâm cao, cỗ đầy, không nem công, chả phượng. Người ta chú  ý đến hương, đến vị mà  ít chú ý đến mỹ thuật bày biện, màu sắc của món ăn. Người Thái xem ăn uống là dịp để thể hiện phong cách ứng xử trong sinh hoạt cộng đồng. Không lấy ăn uống làm chính mà lấy sự vui làm trọng.

- Bạn hãy thử  một lần lên Tây Bắc sống cùng người Thái trong nếp nhà sàn mù sương, vào một đêm  lạnh dịu ngồi quanh bếp lửa, nhâm nhi rượu cần (lẩu xá) thanh vị hoặc rượu cất (lẩu xiêu)  nồng nàn, ăn một miếng lam nhọ, cáy mọ hay pa píng... mà quên hẳn những bữa đãi đằng trong restaurant, tay dao, tay dĩa, nơi đô thành...