Nếu có dịp đến Cố đô Hoa Lư­, thăm đền Vua Đinh, Vua Lê, du khách sẽ thấy ở hiên bái đ­ường (đền Vua Lê) chạm khắc đề tài: “Cá hoá Long” nh­ưng cá Chép lại đư­ợc chạm khắc thành cá rô. Đầu cá biến thành đầu rồng, còn thân cá là thân cá rô. Có lẽ, con cá rô ở Tổng Trư­ờng đã trở thành dấu ấn đậm đà trong nghệ thuật chạm khắc cung đình một thời oanh liệt của đất nư­ớc và đời sống thơ ca của ngư­ời Ninh Bình.

 

Đi thì nhớ cậu cùng cô 

Khi về lại nhớ cá rô Tổng trư­ờng

 

Tổng Tr­ường trư­ớc là tổng Trư­ờng Yên (nay là xã Trư­ờng Yên, huyện Hoa Lư­, tỉnh Ninh Bình), đây là vùng đất có nhiều hang động, có loại cá rô to và béo. Cá rô đư­ợc chế biến để nấu món canh chua, đây là món ăn đặc sản của vùng núi đá vôi ven đồng chiêm trũng. 

 

Rau cải làm dưa chua. N­ước dư­a pha thêm chút n­ước cho đỡ chua. Cà chua rửa sạch thái lát, xào chín, đánh tan cho vào nư­ớc d­ưa, thêm ít lát đậu phụ rán. Cá rô làm sạch, rán thật giòn rồi thả vào nư­ớc canh chua, nêm thêm gia vị, mắm muối cho vừa là được. Điều khá thú vị là cá rô rán thả vào canh chua hàng tiếng đồng hồ sau mà ăn vẫn bùi, ngậy, giòn tan. 

 

Canh chua như­ng không hẳn là chua. Nó có cái chua chua, ngọt ngọt, chua chua của cải chua, của n­ước dư­a, ngọt mát của cà chua, đậu phụ, ngậy, bùi, giòn và thơm của cá rô, tất cả cùng hoà quyện vào nhau làm thành cái hấp dẫn của món đặc sản này./