Thịt lợn gác bếp là món ăn phổ biến của đồng bào dân tộc miền núi đặc biệt người dân Sapa vì hầu như nhà nào cũng trữ món ăn này trong mùa đông. Món thịt gác bếp thường được người dân tộc mang ra chợ bán và ngày nay món ăn này dần trở thành món đặc sản đối với du khách khi đi du lịch Sapa.

 

Hầu như nhà nào trong các bản làng cũng nuôi ít nhất vài con lợn. Heo nuôi ở bản được thả rong, không ăn các loại thức ăn tăng trọng mà chủ yếu ăn rau, củ. Người ta nuôi heo chủ yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong gia đình. Nuôi nhiều mới bán chợ. Người dân sử dụng giống “lợn tên lửa”, đây là một giống lợn nuôi lâu lớn nhưng có chất lượng cao.

 

Người dân chế biến món thịt lợn gác bếp Sapa như sau: Sau khi mổ thịt lóc bỏ xương, lau khô rồi ướp với muối hột và một loại men làm từ lá cây rừng cho thấm. Sau đó xếp thịt vào trong một chum sành ủ từ 2 - 3 ngày, lấy thịt ra để ráo nước, xâu vào que tre rồi treo trên gác bếp. Khói bếp sẽ làm cho miếng thịt đổi thành màu vàng đen. Mỗi lần nấu, chỉ việc lấy thịt xuống, rửa sạch rồi chế biến như thịt heo tươi, kho, rim, nướng, xào đều ngon. Thịt mềm đậm đà, da giòn, mỡ ăn không ngấy, thơm mùi đặc trưng.

 

Ngày nay tục treo thịt heo trên gác bếp vẫn còn trong nhiều gia đình dân tộc, không chỉ với thịt heo mà cả thịt bò, trâu cũng được bà con dân tộc treo trên gác bếp để dùng quanh năm.

 

Người dân ở vùng cao thường làm món heo gác bếp để dự trữ vào lúc mưa bão, đông giá, không ra chợ được. Chỉ cần đến giàn bếp lấy xuống miếng thịt heo là có được bữa ăn cho cả gia đình. Nhưng với du khách từ miền xuôi, thịt lợn gác bếp là món ẩm thực độc đáo.

 

Đến Sapa, khách đừng quên hỏi mua heo gác bếp về làm quà cho người ở nhà. Và tất nhiên, khách cũng đừng quên thưởng thức món thịt lợn gác bếp này ngay tại bếp nhà của người Mông.